اصول نگهداری و مراقبت از محصولات میناکاری | میناکاری، هنری زیبا و پرجزئیات است که قدمتی هزار ساله در فرهنگ ایرانی دارد. آثار میناکاری، با ترکیب هنرمندانه فلزات گرانبها و رنگارنگ، به خلق محصولاتی بینظیر و جذاب منجر میشود. اما این محصولات و ظروف میناکاری ، به دلیل ظرافت و حساسیت بالایی که دارند، نیازمند مراقبت و نگهداری ویژهای هستند. در این مقاله، به بررسی اصول اساسی نگهداری و مراقبت از محصولات میناکاری میپردازیم تا بتوانید از زیبایی و دوام آنها برای سالهای طولانی بهرهمند شوید.
اصول نگهداری و مراقبت از محصولات میناکاری
1.شستشو با آب گرم و اسفنج نرم
برای شستشوی محصولات میناکاری شده ، استفاده از آب گرم و یک اسفنج نرم توصیه میشود. آب گرم به راحتی چربیها و آلودگیها را از روی سطح میناکاری پاک میکند بدون اینکه به لعاب آسیب بزند. از اسفنج نرم و غیر ساینده استفاده کنید تا از خراشیدن سطح لعاب جلوگیری شود. پس از شستشو با آب گرم، سطح محصول را به آرامی با اسفنج نرم تمیز کنید و از فشار زیاد خودداری کنید.
2. اجتناب از مواد اسیدی در تمیزکاری
یکی از اصلیترین مشکلاتی که ممکن است برای ظروف میناکاری پیش بیاید، استفاده از مواد شیمیایی و اسیدی در شستشو است. این مواد میتوانند به مرور زمان به لعاب و رنگ ظروف میناکاری آسیب رسانده و باعث تخریب آنها شوند. بهویژه، استفاده طولانیمدت از سرکه در این ظروف میتواند موجب تغییر رنگ و آسیب به لعاب میناکاری شود. بنابراین، در هنگام استفاده از سرکه در ظروف هفتسین، باید احتیاط کرد.
بهتر است از سرکه در ظروف میناکاری استفاده نکنید و به جای آن، از ظرفهای شیشهای جداگانه برای نگهداری سرکه بهره ببرید. این روش نه تنها به حفظ زیبایی و کیفیت ظروف هفتسین کمک میکند، بلکه به شما این امکان را میدهد که از زیبایی و جلوه ظروف میناکاری خود برای سالهای طولانی لذت ببرید. با استفاده از ظرف شیشهای برای سرکه و قرار دادن آن در کنار ظروف هفتسین میناکاری، میتوانید زیبایی و اصالت سفره هفتسین خود را حفظ کنید.
برای تمیز کردن می توانید از سرکه استفاده کنید و مدت زمان آن نباید زیاد باشد.
3. حفاظت در برابر ضربه و آسیب فیزیکی
محصولات میناکاری شده نسبت به ضربه بسیار حساس هستند. برای جلوگیری از آسیب، محصولات میناکاری را در مکانهای امن و دور از خطرات احتمالی قرار دهید. در هنگام جابجایی، از بستهبندیهای محافظ و لایههای نرم استفاده کنید تا از برخورد یا سقوطهای ناگهانی جلوگیری شود. مراقبت در برابر ضربه به حفظ سلامت و زیبایی این آثار هنری کمک میکند.
4. خشک کردن کامل پس از شستشو
پس از شستشو، حتماً محصول میناکاری را به طور کامل خشک کنید. استفاده از پارچه نرم و بدون پرز برای خشک کردن سطح محصول مناسب است. عدم خشک کردن کامل ممکن است باعث ایجاد لکههای آب شود.
5. عدم استفاده از محصولات میناکاری شده در ماکروویو
محصولات میناکاری به دلیل وجود لعاب و فلزات در ساختارشان، نباید در ماکروویو قرار داده شوند. قرار دادن این محصولات در ماکروویو میتواند باعث آسیب به لعاب و تغییرات غیرمنتظره در ساختار آنها شود. درست است که حرارت کوره به مراتب بیشتر از حرارت ماکروویو است، اما این به معنای آن نیست که ظروف میناکاری را میتوان در معرض حرارت مستقیم قرار داد. حتی حرارت و اشعه ماکروویو نیز میتواند تأثیرات منفی بر روی این محصولات داشته باشد. حرارت مستقیم و اشعه ماکروویو میتواند باعث سیاه شدن و تغییر رنگ لعابهای میناکاری شود، و به مرور زمان باعث آسیب به ظاهر و کیفیت ظروف گردد. بنابراین، به هیچ عنوان نباید محصولات میناکاری را در ماکروویو یا در معرض حرارت مستقیم قرار داد.
6. پرهیز از شستشوی ظروف میناکاری با ماشین ظرفشویی
استفاده از ماشین ظرفشویی برای شستشوی محصولات میناکاری توصیه نمیشود. ماشینهای ظرفشویی معمولاً از مواد شوینده قوی و آب با دمای بالا استفاده میکنند که میتواند به لعاب میناکاری آسیب برساند و باعث تغییر رنگ یا تخریب سطح شود. بهتر است ظروف میناکاری از جمله کاسه بشقاب را به صورت دستی و با استفاده از آب گرم و شوینده ملایم شستشو دهید تا از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود.
نتیجهگیری
با رعایت این اصول نگهداری و مراقبت، میتوانید از زیبایی و دوام محصولات میناکاری شده خود برای سالهای طولانی لذت ببرید. این آثار هنری، نمایانگر فرهنگ و تاریخ غنی ایران هستند و با مراقبت صحیح، میتوانند به عنوان یک گنجینه خانوادگی از نسلی به نسل دیگر منتقل شوند. توجه به جزئیات و دقت در نگهداری از این ظروف نه تنها به حفظ ارزش مادی آنها کمک میکند، بلکه احترام به هنری است که در هر گوشه از آن روح هنرمند دمیده شده است.
